Nöbetçi Eczaneler
Erzincan’da doğadan ilham alan bilimsel bir çalışma, tarım alanlarında zararlılara karşı yürütülen kimyasal mücadeleye doğal bir alternatif sunmayı hedefliyor. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Erzincan İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ve Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü işbirliğiyle yürütülen ve geçtiğimiz yıl ödül alan proje, bu sezon itibariyle uygulama aşamasına geçti.
2023 yılında Erzincan’da düzenlenen Anadolu Üniversiteler Birliği 3. AR-GE Proje Pazarı’nda “Çakşır (Ferula Communis) Bitkisinden Ekstrakte Edilen Uçucu Yağların Yaprakbiti (Aphididae) Üzerindeki Etkisinin Belirlenmesi” başlıklı proje, Tarım, Gıda ve Çevre Bilimleri Akademisyen (Araştırıcı) Kategorisi’nde üçüncülük ödülüne layık görülmüştü.
Projede Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi’nden Doç. Dr. Halil İbrahim Öztürk, Doç. Dr. K. Volkan Özdokur, Dr. Öğr. Üyesi Emre Yavuz, Erzincan İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’nden Ziraat Yüksek Mühendisi Özkan Bozbek ve Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’nden Kimyager Harun Uğurlu yer alıyor.
Kimyasal Savaş Yerine Doğal Koruma
Tarım alanlarında en sık karşılaşılan sorunların başında hastalık, zararlı böcekler ve yabancı otların kontrolü geliyor. Bu sorunlarla mücadelede dünya genelinde ve ülkemizde yoğun şekilde kimyasal bitki koruma ürünleri kullanılmakta. Ancak bu kimyasal savaş yöntemleri; gıda güvenliği açısından kalıntı sorunlarına, çevre kirliliğine, insan sağlığına ve doğadaki yararlı organizmalara zarar verme riskine neden oluyor.
Bu kapsamda, son yıllarda bilim dünyasında insektisidal özellik taşıyan doğal kaynaklı maddelere olan ilgi artmış durumda. Doğadan elde edilen bitkisel esansiyel yağlar ve bileşikler, çevre dostu alternatif çözümler arasında gösteriliyor.
Yerli ve Doğal Kaynak: Erzincan’ın Çakşır Otu
Proje, Erzincan’da doğal olarak yetişen ve halk arasında hem şifalı hem de yenilebilir bir bitki olarak bilinen çakşır otunun (Ferula Communis) uçucu yağlarının zararlılar üzerindeki etkisini test etmeyi amaçlıyor. Bitkiden elde edilen ekstraktların yaprak biti gibi tarım zararlılarına karşı kovucu ya da öldürücü etkisinin olup olmadığı araştırılıyor.
Bu sezon itibariyle proje uygulama aşamasına geçerken, doğadan toplanan çakşır otu örnekleri laboratuvar ortamında işlem görmeye başladı. Bitkiden gerekli ekstraktlar çıkarılıyor, ardından da sahada uygulanarak etkileri gözlemlenecek.
Projenin temel amacı; doğadan elde edilen, kimyasal kalıntı bırakmayan, çevreye ve insan sağlığına zarar vermeyen doğal bir insektisit geliştirmek. Böylelikle hem sürdürülebilir tarımın desteklenmesi hem de kimyasal mücadeleye olan bağımlılığın azaltılması hedefleniyor.
Bölgesel Tarıma Katkı Sağlayacak
Yerli bir bitkiden yola çıkılarak hazırlanan bu proje, Erzincan ve çevresinde sürdürülebilir tarım uygulamalarının gelişmesine önemli katkı sunma potansiyeline sahip. Proje başarıya ulaşırsa, çakşır otundan elde edilen doğal bileşiklerin yalnızca yerel değil, ulusal düzeyde de yaygınlaştırılması mümkün olabilecek.
Doğal kaynakların bilimsel yöntemlerle değerlendirilerek tarımsal mücadelede kullanılması, hem üreticiler hem de çevre açısından büyük bir kazanım anlamı taşıyor.